کاشت حلزون
کاشت حلزون دستگاه الکترونیکی کوچکی است، که تاحدی شنوایی را به فرد باز می‌گرداند. آن می‌تواند یک گزینه پزشکی باشد برای افرادی که در اثر آسیب به گوش داخلی مبتلا به کم شنوایی شدید تا عمیق و عمیق شده‌اند و سمعک برای آن‌ها کارایی محدودی دارد.
برخلاف سمعک‌ها که صدا را تقویت می‌کنند، کاشت حلزون (cochlear implant) قسمت‌های آسیب‌دیده گوش را برای تحویل سیگنال صوتی به عصب شنوایی دور می‌زند.
کاشت حلزون می‌تواند به فراهم کردن احساس صدا در افراد ناشنوا یا افراد مبتلا به کم شنوایی عمیق کمک کند.
این دستگاه تشکیل‌شده از یک قسمت خارجی (پردازشگر صدا) که پشت گوش قرار می‌گیرد و قسمت دیگری که با جراحی زیر پوست قرار می‌گیرد.
دستگاه کاشت حلزون دارای قسمت‌های زیر است:
- میکروفن که صدا را از محیط دریافت می‌کند.
- پردازشگر گفتار که صداهای دریافتی از میکروفن را انتخاب و تنظیم می‌کند.
- فرستنده و گیرنده/تحریک‌کننده که سیگنال‌ها را از پردازشگر گفتاری دریافت می‌کند و آن‌ها را تبدیل به تکانه‌های الکتریکی می‌کند.
- ردیف الکترودی مجموعه‌ای از الکترودها است که در گوش داخلی (حلزون) قرار می‌گیرند، این الکترودها تکانه‌ها را از تحریک‌کننده الکتریکی جمع‌آوری می‌کند و آن‌ها را به نواحی متفاوتی از عصب شنوایی و سپس به مغز ارسال می‌کند.
مغز تکانه‌های الکتریکی را صدا تفسیر می‌کند، اگرچه این صداها دقیقا مانند شنوایی طبیعی نیستند.
برای یادگیری و تفسیر سیگنال‌های دریافتی از کاشت حلزون نیاز به گذشت زمان و آموزش است.
در ظرف یک سال از زمان استفاده از این دستگاه، در بیشتر افراد دارای کاشت حلزون پیشرفت قابل‌توجهی در درک گفتار مشاهده می‌شود.
کاشت حلزون شنوایی طبیعی را به فرد برنمی‌گرداند. در عوض، آن می‌تواند بازنمایی سودمندی از صداهای موجود در محیط را برای فرد ناشنوا فراهم کند و به او کمک کند که گفتار را درک کند.
دستگاه کاشت حلزون شنوایی چگونه کار می‌کند؟
دستگاه کاشت حلزون تفاوت زیادی با سمعک دارد. سمعک‌ها صداها را تقویت می‌کنند، به‌طوری‌که این صداهای تقویت‌شده را گوش‌های آسیب‌دیده شناسایی می‌کنند.
اما دستگاه‌های کاشت حلزون قسمت‌های آسیب‌دیده گوش را دور زده و مستقیم عصب شنوایی را تحریک می‌کنند.
سیگنال‌های تولیدشده دستگاه کاشت را عصب شنوایی به مغز ارسال می‌کند، به‌طوری‌که این سیگنال‌ها را مغز صدا بازشناسی می‌کند.
شنوایی با دستگاه کاشت حلزون با شنوایی طبیعی متفاوت است. بااین‌حال، آن به بیشتر افراد ناشنوا این امکان را می‌دهد که سیگنال‌های هشداردهنده را شناسایی کنند، صداهای محیطی را تشخیص دهند و گفتار را درک کنند.
چرا کاشت حلزون؟
کاشت حلزون گوش باعث بهبود ارتباط و کیفیت زندگی افرادی می‌شود که کم شنوایی شدید تا عمیق دارند و سمعک به آن‌ها کمک کمی می‌کند.
کاشت حلزون در دو گوش (دوطرفه) روش درمانی استانداردی برای کم شنوایی‌های شدید تا عمیق و عمیق است، به‌ویژه برای نوزادان و کودکانی که در مرحله یادگیری گفتار و زبان هستند.
همچنین بزرگسالان و کودکانی که شنوایی‌شان را پس از یادگیری گفتار و زبان (زبان آموزی) از دست داده‌اند، می‌توانند از کاشت حلزون استفاده کنند.
این افراد بیان می‌کنند که کاشت حلزون باعث بهبود موارد زیر می‌شود:
- بهبود در توانایی شنیدن صداهای گفتاری بدون نیاز به نشانه‌های بینایی از جمله لب خوانی
- بهبود در بازشناسی صداهای محیطی
- بهبود در درک گفتار در محیط‌های پُر سر و صدا
- بهبود در جهت‌یابی و مکان‌یابی صداها
- بهبود در شنیدن صدای تلویزیون و تلفن
کاشت حلزون برای چه کسانی انجام می‌شود؟
کودکان و بزرگسالان ناشنوا یا دارای کم شنوایی شدید تا عمیق می‌توانند از کاشت حلزون بهره ببرند.
تا دسامبر 2012، تقریبا 324000 نفر ثبت شده است که از این دستگاه استفاده می‌کنند. در ایالات متحده، تقریبا 58000 نفر بزرگسال و 38000 کودک از دستگاه کاشت حلزون گوش استفاده می‌کنند.
سازمان غذا و دارو آمریکا (FDA) اولین بار در اواسط دهه 80 میلادی کاشت حلزون را برای درمان کم شنوایی در بزرگسالان تایید کرد. همچنین از سال 2000 میلادی، کاشت حلزون توانست تاییدیه FDA برای استفاده در کودکان واجد شرایط در 12 ماهگی را دریافت کند.
برای کودکان کمتر از یک سال که ناشنوا یا کم شنوای عمیق هستند، استفاده از کاشت حلزون در این دوران از زندگی حائز اهمیت است، برای این‌که این دروران مناسب‌ترین زمان برای رشد گفتار و مهارت‌های زبانی است.
تحقیقات نشان داده است کودکانی که کاشت حلزون را پیش از 12 ماهگی دریافت می‌کنند، نسبت به کودکان مشابه‌ای که دیرتر این دستگاه را دریافت می‌کنند، قادر هستند که بهتر بشنوند، صدا و موسیقی را بهتر درک کنند و بهتر صحبت کنند.
همچنین مطالعات در این زمینه نشان داده، کودکان واجد شرایط که دستگاه کاشت حلزون شنوایی را پیش از 12 ماهگی دریافت می‌کنند، سرعت رشد مهارت‌های زبانی مشابه‌ای با کودکان دارای شنوایی طیبعی دارند و در کلاس‌های عادی خیلی موفق هستند.
همچنین برخی از بزرگسالان که همه یا میزان زیادی از شنوایی‌شان را در بزرگسالی از دست داده‌اند، می‌توانند از کاشت حلزون بهره ببرند.
آن‌ها یاد می‌گیرند که سیگنال‌های کاشت حلزون تداعی‌کننده صداهایی هست که به خاطر می‌آورند، از جمله صداهای گفتاری، بدون هیچ‌گونه نیازی به نشانه‌های بینایی که لب خوانی یا زبان اشاره برای فرد فراهم می‌کند.
چه کسی واجد شرایط دریافت کاشت حلزون است؟
استفاده از دستگاه کاشت حلزون نیازمند عمل جراحی و تربیت شنوایی برای یادگیری یا بازآموزی حس شنوایی است.
برای تصمیم‌گیری در مورد دریافت این دستگاه بهتر است با متخصصین پزشکی از جمله جراح کاشت حلزون و شنوایی‌شناسی که در زمینه کاشت تجربه دارد، مشورت کنیم.
برخی از افراد ممکن است به دلایل مختلف شخصی تصمیم بگیرند که این عمل را انجام ندهند. عمل‌های جراحی کاشت تقریبا همیشه بدون خطر هستند، اگرچه مانند سایر عمل‌های جراحی، عوارض عمل جزو فاکتورهای خطر هستند.
موضوع دیگر، آموزش برای تفسیر صداهای تولیدشده توسط دستگاه کاشت حلزون است. این فرایند مستلزم صرف زمان و تمرین می‌باشد.
شنوایی‌شناس و گفتار درمان در فرایند یادگیری نقش خیلی مهمی دارند. پیش از عمل جراحی، تمامی این عوامل نیاز است که بررسی شوند.
برای کاندیداتوری عمل کاشت حلزون، شما باید شرایط زیر را داشته باشید:
- میزان کم شنوایی شما باید شدید تا عمیق یا عمیق باشد، به‌طوری‌که باعث اختلال در ارتباط کلامی شما می‌شود.
- سودمندی کم و محدود از سمعک، این سودمندی بوسیله آزمون‌های شنوایی خاصی مشخص می‌شود.
- نداشتن شرایط پزشکی یا عوامل خطری که خطرات همراه با کاشت حلزون را افزایش دهد.
- داشتن انگیزه بالا برای شرکت در جلسات توانبخشی
- اطلاع کامل از این‌که کاشت حلزون برای شنوایی چه کاری می‌تواند انجام دهد و چه کاری نمی‌تواند انجام دهد.
عوارض کاشت حلزون
عمل جراحی کاشت حلزون معمولا بدون خطر است. عوارض کاشت حلزون ممکن است شامل:
• از بین رفتن باقیمانده شنوایی. جایگذاری دستگاه ممکن است به باقیمانده شنوایی در همان گوش آسیب بزند.
• التهاب غشاءهای اطراف مغز و طناب نخاعی ( ابتلا به بیماری مننژیت) به‌دنبال عمل جراحی کاشت حلزون در کودکان. معمولا پیش از عمل جراحی برای پیشگیری از بیماری مننژیت، واکسیناسیون انجام می‌شود.
• گاهی‌اوقات هم، عمل جراحی مجدد برای تعمیر یا جایگذاری دستگاه‌های معیوب.
عوارضی که به‌ندرت اتفاق می‌افتد:
- خون‌ریزی
- فلج عصب صورتی
- عفونت قسمت جراحی شده
- عفونت دستگاه
- عدم تعادل
- گیجی
- اختلال عملکرد حس چشایی
- وزوز گوش یا بدتر شدن آن
- نشت مایع نخاعی
آمادگی‌های پیش از عمل جراحی
عمل جراحی کاشت حلزون تحت بیهوشی عمومی انجام می‌شود، بدین معنی که فرد در هنگام عمل جراحی بیهوش خواهد بود. فرد ممکن است نیاز باشد که:
- به‌طور موقت داروهای خاصی یا مکمل‌های دارویی استفاده نکند.
- خودداری از خوردن یا نوشیدن برای زمان مشخصی
جراح آموزش‌ها و نکات لازم پیش از عمل جراحی را به فرد می‌گوید.
چه نکاتی را باید در نظر گرفت:
پیش از عمل جراحی
ارزیابی کامل پزشکی برای این‌که مشخص شود که آیا کاشت حلزون گزینه پزشکی مناسبی هست.
ارزیابی احتمالا شامل:
- آزمون‌های شنوایی، گفتار و گاهی‌اوقات تعادل
- معاینات پزشکی برای ارزیابی سلامت گوش داخلی
- تصویربرداری سی‌تی (CT) یا ام‌آر‌آی (MRI) از جمجمه برای ارزیابی حلزون و ساختمان گوش داخلی
- گاهی‌اوقات، آزمون‌های روانشناسی برای تعیین توانایی یادگیری آموزش‌های استفاده از دستگاه کاشت حلزون
هنگام عمل جراحی
جراح پشت گوش را شکاف می‌دهد و حفره کوچکی در قسمت استخوان جمجمه (ماستوئید) برای قرار گرفتن قسمت داخلی دستگاه ایجاد می‌کند.
سپس جراح سوراخ کوچکی در حلزون ایجاد کرده و از طریق این سوراخ ردیف الکترودی قسمت داخلی دستگاه را داخل حلزون جایگذاری می‌کند.
شکاف پشت گوش با بخیه بسته می‌شود، به‌طوری‌که قسمت داخلی زیر پوست قرار می‌گیرد.
پس از جراحی
فرد ممکن است این موارد را تجربه کند:
- احساس فشار یا ناراحتی در گوش
- گیجی یا حالت تهوع
بیشتر افراد روز جراحی یا یک روز پس از جراحی حال عمومی خوبی برای مرخص شدن از بیمارستان دارند. فرد جراحی شده حدود یک هفته بعد نیاز است که برای کشیدن بخیه‌ها به دکتر مراجعه نمایید.
